قسمتي از گزارش كارآموزي در مورد شويندهها :
كف كنندگي:
تعريف كف: تودهاياز واحدهاي گازي كه توسط غشاهاي نازك مايع جدا شده و توسط كنار هم قرار گرفتن حبابها تشكيل ميشوند و پراكندگي ايجاد ميكنند كه در آن نسبت بزرگي حجم گاز در يك مايع پراكنده شده باشد و قدرت كف كنندگي در حقيقت تاثير يك فراورده براي ايجاد كف را ميگيوند.
حباب: يك حباب در حقيقا يك لايه نازكي از محلول ماده فعالي در سطح است كه در دو طرف سطح جذب شده و ملكول در درون آن شناور ميباشد.
پايداري حبابت: كف به ميزان حركت محلول ماده فعال در سطح در جدار سطحي حبابها بستگي دارد، كه هرچه مقدار جذب در سطح بيشتر باشد، قدرت الاستيسيته جدار بيشتر و در نتيجه پايداري كف بيشتر است. اختلاف كشش سطحي قسمت نازك باعث افزايش مقدار مايع در قسمت شده و از نازك شدن جدا رجلوگيري ميكند. (عمل پايدار كننده).
3ـ خاصيت پاك كنندگي:
فرايند برداشت چرك از روي پارچه يا بشقاب و يا نظر آن و پراكنده ساختن آن در اصطلاح معمولي خاصيت پاك كنندگي روي سطح ميباشد كه نتيجه عمل تعدادي از پديدههاي شيميايي فيزيكي است.
ويژگيهاي بنيادي مواد فعال در سطح:
مواد فعال در سطح به دليل ساختار دو گوئه، خواه پس از تجمع در فصول مشترك باعث كاهش انرژي آزاد سيستم شد و پس از اشباع شدن در فصل مشترك فازها، نزول انرژي آزاد سيستم از طريق ديگري ادامه پيدا ميكند، كه عمدتاً آنها عبارتند از:
-تشكيل مسيلهايي كه به صورت محلول در سيستم باقي ميماند.
-كريستاليزه كرده و جدا كردن از محلول به صورت رسوب
-در محيط آبي سيستمها به صورت كروي و در غلظتهاي با لايه به صورت مسيلهايي استوانهاي، استوانهاي هگزاگونال، Leme llar ساختار لايهاي ميباشند. مسيلهاي استوانهاي و lemellarho با ساختار لايهاي ميباشند و خواص رئولوژيكي از مايع و جامدند كه به آنها كريستالهاي مايع ميگويند.
-CMC: در غلظت ويژهاي از مواد فعال در سطح كه بالاتر از آن ظهور و تكامل متيل باعث تغيير نگاهاني خصوصيات فيزيكوشيميايي محلول ميگردند، غلظت بحراني گويند كه به طول زنجير هيدروكربني و نوع شاخهاي يا زنجيري بودن اين گروه، الكتروليت، PH، دما و تعداد اتيلن اكسيد در گروه غير يوني وابسته است.
مشخصههاي سهميت سورفكتانتها:
1-تحريكات پوستي و جسمي
2-حساسيت
3-سميتهاي گوناگون %50 LD
عوامل افزوني و مواد اوليه بهداشتي:
فاكتورهايي كه به عنوان مواداوليه شامپو مصرف ميشوند عبارتند از:
1-عامل پاك كننده: شامل مواد فعال در سطح آمنيومي، كاتيوني و آمفوتريك است كه در شامپوهاي معمولي و شامپو بچه و مايع دستشويي كاربرد دارند. معروفترين آنها سديم لورين اتر سولفات يا SLES با نام تجاري تگزاپون است و شويندهاي آنيوني است و داراي انواع بسيار زياد است. نوع آمفوتريك آن با نام دهايتون كه ساختار بتائيني دارد، در شامپو بچه مصرف ميشود، زيا دراين شامپو به دليل اهيمت مسئله PH نوع دترجنت نيز اختصاصي است. غير از دهايتون از سولفوسوكليسناتها نيز ميتوان استفاده كرد.
2-عامل پايدار كننده كف يا تثبيت كننده كف: الكانول اميد اسيدهاي چرب بانام تجاري كاميرلان و با اسامي اختصاصي كوكونات فتي اسيد دي اتانول آميد و كوكونات فتي اسيد پلي اتانول آميد و غيره به كار ميروند.
اين عوامل سف كننده نيز هستند.
3-عامل پوشاننده: مانند مونو و دي اتيلن گليكول استشارات كه نقش امولسيفاير را نيز در فرمول ايفا ميكند.
4-عامل تنظيم كننده PH: از اسيدهاي آلي مانند اسيد سيتريك و از بازهاي آلي مونو، دي و تري اتانول آمين را ميتوان نام برد.
5-عامل محافظت كننده:
استرهاي پي هيدروكسي بنزوئيك اسيد كه به پارابنها معروفند شامل متيل، اتيل، پروپيل پاربن هستند. از فرم آلدهيد نيز ميتوان به عنوان محاظفت كننده استفاده كرد.
6-عامل سفت كننده: نمكهاي معدني و از معروفترن آنهاس يدم كلرايد است كه %50 آن را به صورت محلول و بقيه را به صورت جامد به عنوان سف كننده مواد شوينده به آنها ميافزايند.
7-عوامل شفاف كننده: به تعداد قابل ملاحظهاي باعث شفافيت شامپو ميشوند. تركيباتي نظير كاربيتول و سلوسالو از بهترن عوامل شفاف كننده هستند، ولي به دليل ايجاد تحريكات احتمالي چشم و سميت كمتر مصرف ميشوند و به كار بردن آنها بايد به دقت و مراقبت كافي همراه باشد. از مواد ديگر كه در اين گروه ميـوان نام برد عبارتند از: بوتيل الكل، ايزوپروپيل الكل، اتيل الكل، ترپينول دي اتيل گليكول و دي اتيل كاربيتول.
8-محلول آنتي باكتريال:
در مايع دستشويي و شامپوهايي كه تحت عنوان آنتي باكتريال ساخته ميشوند و معمولاً از نظر پاك كنندگي از نوع صابوني هستند.
9-عوامل تكميل كننده:
تفاوت عمده دترجنتهاي معمولي و شامپو در عمل تكيمل كنندگي شامپو است. اين عامل اهميت زيادي از نظر پذيرش و استفاده از شامپوهاي سنتزي جهت شستشوي موي سر دارد. استرهايي نظير ايزوپروپيل ـ ميريستات و مونو و دي اتانول آميد اسيدهاي چرب به عنوان تكميل كننده در شامپوها به كار ميروند. همچنين ميتوان از پلي گليكول استارات و گليسريل استارات در اين مورد نام برد.
10-عوامل كدر كننده
شامل تركيباتي از الكلها يا استرهايي كه داراي حلاليت كم باشند، هستند. مانند استاريل وستيل الكل آميد و اتانل آميدهاي اسيد چرب نيز ميـوانند علاوه بر كدر كنندگي باعث حالت دادن و ايجاد كف بشوند.
11-عوامل متوقف كننده
جهت عدم پيدايش چسبندگي و جلوگيري از آن، از آنجا كه كلسيم و منيزيم موجود در آب سخت منجر به ايجاد رسوب و نوعي فيلم چسبنده در سطح مو ميشود بايد فاكتورهاي متوقف كننده نظير ورسن 100 و نولاپون كه نمك EDTA هستند به شامپو اضاف كرد. البته مقدار آن نبايد از %1 تجاوز كند
12-عوامل حالت دهنده
عوامل مكمل و حالت دهنده بسيار به يكدگي رنزديك و مرتبط هستند. به ويژه آنها كه نقش مربوط كننده را نيز ايفا ميكنند. مطمئناًموها با آب بهتر از هر ماده ديگري نرم ميشوند. در نتيجه موادي كه رطوبت را به داخل مو ميكشند موجب كاهش شكنندگي آن خواهند شد. گلسيرين، سوربيتول، پروپلن گليكول كمك به پايداري رطوبت و جلوگيري ازتبخير آن ميكند. افزودن آنها، فرمولاسيون شامپوها باعث نرمي و حفظ رطوبت ميشود موادي مانند كاربواكسنها و استئاراتهاي آنها و حتي اسيد آمينهها باعث نرمي مو ميشوند.